پادکست چیست؟
پادکست در یک نگاه
اولین سوال برای کسی که هرگز به پادکست گوش نکرده، این است که “پادکست چیست؟” . بنابراین ساده ترین جواب، یک تعریف اساسی است.
به زبان ساده، پادکست مجموعه‌ای از کلمات گفتاری در قالب فایل‌های صوتی است که همگی بر روی یک موضوع خاص متمرکز شده‌اند؛ موضوعاتی مانند دوچرخه سواری یا استارتاپ‌ها یا …
شما می‌توانید با یک برنامه نصب شده بر روی تلفن همراه خود، هر زمان که دوست دارید با هدفون، بلندگو، در ماشین و یا هرجا که فکرش را می‌کنید، به آن گوش دهید.
روش‌های مختلفی برای توصیف پادکست‌ها وجود دارد؛ اما چند کلمه کلیدی، اصول اولیه را تعریف می‌کند؛ یعنی پادکست‌ها تقریباً هر موضوعی را پوشش می‌دهند، معمولاً رایگان و براساس تقاضای کاربران در دسترس هستند.
این به این معنی است که هر کس می‌تواند در هر زمان، در مورد هر چیز و در انواع مختلف سیستم عامل به صورت رایگان به آن‌ها دسترسی داشته باشد.
شاید با خودتان بگویید تمام ویس‌های تلگرامی و صداهای ضبط شده در گوشی همان پادکست هستند و خیلی راحت میتوان نمونه‌ای از پادکست را ساخت و در اختیار همگان قرار داد؛ اما باید بگوییم پادکست رسانه‌ای فراتر از یک ویس در تلگرام یا هرپلتفرم دیگری است.
این رسانه با هدف مشخصی تولید و منتشر می‌شود و قبل از انتشار، از مراحل مختلف ویرایشی عبور می‌کند؛ درحالی که در پشت ویس‌های دوستانه‌ای که در شبکه‌های اجتماعی رد و بدل می‌شود، هدف خاصی وجود ندارد و هیچ تغییری روی آن‌ها صورت نمی‌گیرد.
در ادامه پادکست را به صورت کامل برای شما موشکافی می‌کنیم تا بدانید چرا با یک ویس ساده تفاوت زیادی دارد.
پادکست یک فایل صوتی دیجیتالی در موضوع‌های مختلف به صورت مجموعه‌ای است که در بستر اینترنت، به‌صورت رایگان در دسترس عموم مردم قرار می‌گیرد و هرکسی که به این رسانه علاقه‌مند است، می‌تواند آن را به صورت خودکار دانلود کند و گوش دهد.
تاریخچه پادکست
ریشه‌های پادکستینگ که قبلاً با عنوان “audio blogging” شناخته می‌شد، مربوط به دهه ۱۹۸۰ است.
اما در سال ۲۰۰۰ برای اولین بار بین دو شخص به اسم‌های آدام کوری و دیو واینر تولید شد. آن موقع دیو واینر توسعه دهنده‌ی نرم افزار و مبدل (RSS) بود. این نرم‌افزار برای اطلاع رسانی مطالب جدید وب‌سایت‌ها برای کاربران استفاده می‌شد.
این دو فرد قصد داشتند در ز‌مینه‌ی خودکار سازی رسانه‌ها فعالیت کنند. تمرکز آن‌ها بیشتر در ز‌مینه‌ی رسانه‌های تصویری و ویدیویی بود. متأسفانه در آن زمان، اینترنت پهنای باند نامحدودی نداشت که یکی از مشکلات اصلی آن دوران بود؛ برای همین دیو واینر حس خوبی‌نسبت به سرعت اینترنت برای دانلود ویدیو‌های حجیم نداشتند.
آن‌ها بر این باور بودند که استفاده آنلاین از محتواها، راحت‌تر و سریع‌تر از دانلودشان خواهد بود. آدام و دیو تلاش می‌کردند و به نتیجه‌های خوبی می‌رسیدند. اوایل کارها خیلی کند پیش می‌رفت که در نهایت، در اکتبر سال ۲۰۰۳ برای اولین بار از iTunes برای انتقال محتوای RSS به iPod استفاده شد. آدام کوری برنامه‌ای برای انتقال از RSS به iPod ارائه کرد که iPodder نام داشت.
اصلی‌ترین پیشرفت پادکست و معرفی آن به عموم مردم در اکتبر سال 2004 رخ داد؛ به طوری که یکی از خبرنگاران آن زمان به نام لایدر با جورج بوش مصاحبه ای داشت و این مصاحبه را به صورت آنلاین در دسترس عموم گذاشت که این اولین حضور جهانی پادکست بود و جورج دابلیو بوش نیز به عنوان اولین رئیس جمهور آمریکایی که پادکست ساخت، شناخته شد.
امروزه پادکست یکی از ارزشمندترین و پرکاربردترین محتوای صوتی به شمار می‌رود که روزانه میلیون‌ها نفر به آن گوش می‌دهند.
انواع پادکست
پادکست دنیایی دارد که محدودیتی را نمیتوان برایش تعریف کرد؛ این رسانه را با هرزبانی، با هرگویشی و با هرنوع محتوایی که نیاز مخاطب را بتوان با آن تأ‌مین کرد، میتوان منتشر کرد و با مخاطب هدف، ارتباط برقرار کرد. پادکست را میتوان در انواع مختلفی دسته‌بندی کرد که در ادامه نمونه‌هایی از آن را معرفی می‌کنیم.
تیم هنر‌میکس، متخصصانی در این ز‌مینه دارد که می‌توانند به شما کمک کنند تا بهترین خودتان باشید.
۱. پادکست مصاحبه ای (The Interview)
در این نوع پادکست، مجری از قبل متنی را آماده نمی‌کند، فقط سوالاتی که توسط عوامل برنامه تدوین شده است را از مهمان می‌پرسد که منجر به گفت‌وگو بین دو فرد می‌شود.
یکی از مزایای پادکست نوع محاصبه‌ای، اضافه کردن مخاطبان جدید به بقیه‌ی مخاطبانتان است. مثلاً اگر مهمان برنامه شما، پادکست ضبط شده را در صفحات اجتماعی خود به اشتراک بگذارد، توسط مخاطبان جدیدی نیز شنیده خواهد شد.
از معایب این نوع پادکست میتوان به سختی هماهنگی زمان با مهمان، زمان‌بر بودن تحقیق و مطالعه و اختلال در برخی از عوامل پیش‌بینی نشده در روند مصاحبه اشاره کرد.
۲. پادکست تک نفره (Solo Podcast)
پادکست تک نفره، ساده‌‌ترین و مرسوم‌‌ترین نوع کار کردن در این ز‌مینه است که امروزه اکثراً شاهد آن هستیم. این نوع پادکست‌ها که به One Man Show نیز معروفند، شامل ارائه محتوا توسط یک شخص هستند که می‌توانند هرنوع محتوایی باشند. مثلاً خواندن متنی عاشقانه یا یک متن آموزشی و هر چیز دیگری.
اگر محتوای با کیفیت و ارزشمندی را درباره ی موضوعات مورد علاقه خود آماده کرده‌اید، بهترین مدل ارائه برای شما همین است.
پادکست تک نفره مزایای زیادی به همراه دارد که در ادامه نمونه‌هایی از آن را بیان می‌کنیم:
- در این نوع پادکست تنها هستید و نیازی به هماهنگ شدن با شخص دیگری نیست و هر زمان که خودتان خواستید، کار می‌کنید.
- تنظیم و میکس این نوع پادکست آسان‌تر از پادکست‌های چند صدایی است.
- می‌توانید با نام خود، برند شخصی خودتان را بسازید.
- می‌توانید رابطه‌ی خالصانه‌ای با مخاطبان خود ایجاد کنید.
این نوع پادکست معایب زیادی ندارد. مهم‌ترین عیبی‌که در این نوع پادکست به چشم می‌خورد، این است که همیشه باید انرژی خودتان را بالا نگه دارید و فعال باشید.
۳. پادکست میزگرد (Panel Show)
پادکست میزگرد، شکل دیگری از پادکست مصاحبهای است که در این نوع پادکست، تعداد مجری می‌تواند بیشتر از یک نفر باشد و طبیعتاً در این حالت تعداد مهمان‌ها نیز بیشتر خواهد بود. در پادکست‌های میزگرد در مورد موضوعی بحث و گفتگو می‌شود که می‌تواند بسیار شیرین و جذاب باشد. این نوع پادکست زمان طولانی خواهد داشت.
از مزایای پادکست میزگرد می‌توانیم به موارد زیر اشاره کنیم:
- به دلیل داشتن موضوعات متنوع، همیشه برای مخاطب جذاب است.
- فشاری که روی یک نفر است، کمتر می‌شود و ارائه مطالب برای شما آسان‌تر خواهد شد؛ اما مدیریت برنامه همچنان در اختیار شماست.
و از معایب پادکست میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- به دلیل حضور چند نفر در برنامه، هماهنگی با آن‌ها کار سختی خواهد بود.
- ممکن است برنامه طوری که شما می‌خواهید پیش نرود و بحث ها به حاشیه کشیده شوند؛ در این شرایط اداره برنامه امری بسیار مهم است که به عهده‌ی شما خواهد بود.
۴. پادکست گفتگو محور (Co-Hosted Podcast)
پادکست گفتگو محور شبیه به پادکست تک نفره است؛ با این تفاوت که می‌تواند بیشتر از یک نفر میزبان داشته باشد. این نوع پادکست‌ها، معمولاً دو نفره اجرا می‌شوند که در این حالت، وظایف میزبانان نصف می‌شوند.
موضوع این نوع پادکست می‌تواند کمدی، اجتماعی، عاشقانه و هر موضوع جذاب دیگری برای مخاطب باشد.
اگر با طرف مقابلتان رابطه ی صمیمی و دوستانه‌ای داشته باشید، سریع‌تر به نتیجه ی دلخواهتان خواهید رسید. (به عبارتی با یکدیگر هماهنگ باشید)
از مزایای پادکست گفتگو محور می‌توانیم به موارد زیر اشاره کنیم:
- جذب زود نگام مخاطب و محبوب شدن در صورت رعایت اصول.
- هم فکری بیشتر اتفاق می‌افتد.
- می‌توانید یک برنامه ی زنده ی فوق العاده بسازید.
در مورد معایب این نوع پادکست نمیتوان به مورد خاصی اشاره کرد، فقط میکس و تنظیم در این نوع پادکست، سخت‌تر است.
۵. پادکست‌های قصه گو یا داستانی (Storytelling Podcast)
امروزه پادکست‌های قصه‌گو توسط کاربران مورد قبول هستند و طرفدار‌های خاص خودشان را دارند. در پادکست‌های قصه‌گو، حرفه‌ای بودن گوینده خیلی مهم و تأثیرگذار است؛ از این جهت که همراهی مخاطبان تا انتهای قصه، بستگی به نوع ارتباط گوینده با آن‌ها دارد.
پادکست‌های قصه گو دو دسته هستند:
– قصه گو غیر داستانی
در این نوع، پادکست به صورت داستانی تعریف می‌شود ولی نحوه روایت فرق دارد. مثلاً نوع گفتار می‌تواند با لحن کاملاً متفاوت باشد؛ ممکن است قسمتی از صدای شخص‌های دیگر، قسمتی از صدای یک مستند یا فیلم و … استفاده شود.
برای ارائه این نوع پادکست، ممکن است به یک تیم که شامل روزنامه نگارها، تنظیم کننده‌های حرفه‌ای، گوینده‌های متنوع و حتی تهیه کننده نیز احتیاج باشد.
– قصه گو داستانی
در پادکست قصه گو داستانی، با یک قصه و داستان طرف هستیم؛ در این حالت، روایت می‌تواند از طریق یک گوینده نیز اداره شود؛ یعنی یک نفر به عنوان راوی، داستان را پیش می‌برد.
همچنین میتوان از تعداد گوینده‌ی بیشتر نیز استفاده کرد. همه چیز بستگی به سبک داستان و مدل پیشروی آن دارد. در این حالت، گوینده‌ها در نقش شخصیت‌های داستان، روایت را مثل یک فیلم یا سریال پیش می‌برند.
۶. پادکست ترکیبی(Hybrid Podcast)
این نوع پادکست می‌تواند ترکیبی از تما‌می پادکست‌هایی باشد که تا به حال در موردشان بحث شد. مثلاً یک پادکست تک نفره ممکن است داستان گونه تعریف شود و سپس در خصوص داستان، با شخص مهمان مصاحبهای هم انجام داد.
۷. محتوای مجدد (Repurposed Content)
محتوای مجدد به این معنی است که مثلاً یک برنامه ی تلویزیونی به نمایش در آورده‌اید و می‌خواهید این برنامه را در کانالی به صورت پادکست نیز ارائه دهید؛ در این حالت، به تنظیم تخصصی نیاز خواهید داشت تا بتوانید توجه کاربران را جلب کرده و آن‌ها را به گوش دادن به پادکست ترغیب کنید.
تفاوت بین پادکست و پخش رادیویی چیست؟
تفاوت‌های زیادی بین پادکست‌ها و پخش‌های رادیویی وجود دارند؛ اما برای درک عمیق اختلافات بین این دو، ۵ تفاوت بین پخش زنده رادیو و پادکست را بررسی کرده‌ایم.
۱. برنامه در مقابل تقاضا
وقتی یک برنامه رادیویی زنده دارید، باید به یک برنامه و قالب دقیق بپیوندید. شما فقط در مدت زمان مشخصی از روز، روی آنتن هستید. در این حالت باید هر لحظه ارتباط خود را با شنوندگان برقرار کنید.
اما وقتی پاکست تولید می‌کنید یا ارائه می‌دهید، مخاطبان شما می‌توانند در هر زمان که بخواهند به پادکست شما گوش دهند و می‌توانند از ابتدای هر قسمت شروع کنند و این توانایی را دارند که پادکست را متوقف کرده و بعداً گوش دهند. با پادکست، مخاطبان شما کنترل بیشتری در مورد چگونگی و زمان گوش دادن به آن را دارند.
۲. مخاطب هدف
به طور کلی، ایستگاه‌های رادیویی سعی می‌کنند با پخش موسیقی و ایجاد محتوا درباره‌ی طیف گسترده‌ای از موضوعات، مخاطبان بیشتری را به خود جلب کنند. در اغلب مواقع یک چالش به وجود می‌آید؛ زیرا در حالی که شما سعی می‌کنید برای مخاطبان معمولی جذاب باشید، رسیدن به یک مخاطب خاص و جلب توجه آن‌ها نیز دشوار خواهد بود.
در حالی که پادکست‌هایی وجود دارند که سعی می‌کنند مخاطبان خاص را به خود جلب کرده و بر روی یک موضوع خاصی تمرکز کنند. بنابراین برای مخاطبان خاص‌تر، جذاب می‌شوند.
۳. زنده در مقابل از پیش ضبط شده
در یک برنامه زنده، شما باید در نظر داشته باشید که حرکات خود جوشی خواهید داشت؛ همچنین احتمال بروز هرگونه خطا، قطع شدن ناگهانی پخش به دلایل مختلف، مشکلات فنی و … وجود دارد. پس نگران نباشید و جلو بروید؛ به هر حال اتفاق می‌افتد و شما نمی‌توانید آن را ویرایش کنید.
این را هم باید در نظر داشته باشید که برنامه زنده است و محدودیت زمانی دارید.
اما در پادکست می‌توانید خطاهای موجود را ویرایش کنید و مواردی را که مایلید از آن حذف کنید. به عبارتی می‌توانید پادکست خود را قبل از انتشار، صیقل دهید.
اگر مطالب قانع کننده و جذاب زیادی برای بحث در پادکست خود دارید، می‌توانید همه این موارد را درج کنید؛ در حالی که یک برنامه زنده، شما را مجبور می‌کند تا محتوای خود را کاهش دهید، حتی اگر فوق العاده جذاب و قانع کننده باشد.
۴. قوانین و مقررات
مقررات حاکم بین این دو بسیار متفاوت است. در رادیو، شما به وضوح موسیقی زیادی پخش می‌کنید (موسیقی به طور قانونی پخش می‌شود)، حتی در پخش مستقیم نیز شما باید مجوز موسیقی را که در ایستگاه رادیویی خود پخش می‌کنید، داشته باشید؛ همچنین مقررات زیادی در مورد اینکه چند بار می‌توانید همان هنرمندان، آلبوم‌ها و آهنگ‌ها را پخش کنید، وجود دارد.
در پادکست به دلیل مشکلات حق کپی، نمی‌توانید از موسیقی استفاده کنید؛ فقط در صورتی که مجوز خاصی از این هنرمند دارید یا اگر موسیقی در حوزه عمو‌می قرار دارد، می‌توانید استفاده کنید.
در کشور ما اکثراً به این موضوع اهمیت داده نمی‌شود و از موسیقی‌هایی که مجوز استفاده در پادکست‌ها را ندارند، استفاده می‌کنند.
۵. طول عمر یا ماندگاری
و در آخر، رادیو زنده و پادکست‌ها طول عمر بسیار متفاوتی دارند. پخش مستقیم رادیو از طول عمر بسیار کمتری برخوردار است؛ زیرا فقط در زمانی که اتفاق می‌افتد، در دسترس شنوندگان است و پس از اتمام یک رویداد، پایان عمر آن فرا می‌رسد.
پادکست‌ها، کاملاً نقطه مقابل پخش زنده‌ی رادیو از این نظر هستند. پادکست‌ها زندگی فوق‌العاده طولانی دارند؛ در واقع، برای همیشه آنلاین خواهند بود. بنابراین مخاطبان هدف شما همیشه قادر خواهند بود از پادکست شما هفته‌ها، ماه‌ها و حتی سال‌ها بعد استفاده کنند.
شما می‌توانید رویدادهای روزمره زندگی خود را ضبط کرده و با ارسال آن‌ها در وب‌سایت یا صفحات اجتماعی، آن‌ها را گسترش دهید.
دلیل بی‌کیفیت بودن پادکست‌ها چیست؟
امروزه افراد زیادی پادکست تولید می‌کنند اما همه‌ی آن‌ها با کیفیت نیستند؛ چون:
- با میکروفون‌های ضعیفی ضبط می‌شوند.
- محیط از لحاظ آکوستیک بودن مناسب نیست.
- تنظیم و میکس ضعیف و ابتدایی دارند.
- محل قرارگیری نامناسب تجهیزات صدا.
- تکنیک‌های نادرست گویندگی هنگام ضبط که منجر به تولید صداهای اضافی می‌شود.
- محتوای متنی بی‌کیفیت دارند.
- اجرای نادرست.
- …
اما پادکست‌هایی هم وجود دارند که از نظر کیفیت در حال رقابت هستند و بسیار حرفه ای تولید می‌شوند.
آیا پادکست‌ها تصویری هستند یا صوتی؟
پادکست‌ها می‌توانند صوتی، تصویری یا هردوی آن‌ها باشند. بسیاری از پادکست‌ها فقط صدا هستند؛ با این حال، اکثر کسانی که پادکست تولید می‌کنند، علاوه بر صدا، برای اضافه کردن یک عنصر تصویری، شروع به تولید پادکست‌های ویدیویی نیز می‌کنند.
مزایایی که پادکست‌ها به همراه دارند:
بدون شک پادکست‌ها مزایای بی‌شماری به همراه دارند که باعث شده‌اند توجه بسیاری از مردم جهان به سمت خود جلب کنند:
- میزان علاقه افراد در سطح جهان به پادکست هر روز در حال افزایش است؛ به همین دلیل استفاده از پادکست می‌تواند فرصت مناسبی برای رشد یک کسب‌وکار باشد.
- تولید پادکست نسبت به سایر محتواهای اطلاع رسانی، آسان و ارزان است.
- به راحتی قابل دسترس است.
- یک سرگرمی زیبا، در هرزمان و مکانی و در مورد هرچیز دلخواهی است.
- برخلاف رادیو که نمیتوان به محتوای صوتی آن در هرزمان و در هرمکان دسترسی داشت، پادکست در هرشرایطی قابلیت دسترسی دارد.
- پادکست جایگزینی برای ویدئو است.
- گوش دادن به پادکست گزینه خوبی برای تقویت قوه شنیداری و یادگیری در افراد است.
- افزایش ترافیک ورودی سایت
استفاده از پادکست‌ها می تواند به شما کمک کند تا با مخاطبان جدیدی برای کسب‌وکار خود ارتباط برقرار کنید. آن‌ها ممکن است پادکست‌ها را به دیگران توصیه کنند؛ بنابراین میزان فروش یا ترافیک سایتتان به میزان قابل توجهی افزایش می‌یابد.
درست است پادکست یک رسانه یک طرفه محسوب می‌شود؛ اما در ایجاد روابط بهتر و مؤثر با مخاطبانتان عالی عمل می‌کند.
چرا امروزه پادکست‌ها از اهمیت زیادی برخوردار هستند؟
با وارد شدن پادکست‌ها به میدان، نه تنها عصر دیجیتال دچار تحولات چشم‌گیری شد؛ بلکه این رسانه‌ها به یک منبع اصلی برای کسب اطلاعات و سرگرمی تبدیل شده است. هر شخصی می‌تواند با ساخت پادکست اعتبار کسب کند و با استفاده از این روش به درآمد نیز برسد.
به صورت کلی، امروزه پادکست به یک ابزار اصلی در بازاریابی تبدیل شده و صاحبان کسب‌وکارها سعی می‌کند به بهترین شکل از این رسانه استفاده کرده و فاصله بین کسب‌وکارشان و بازار هدف را کمتر کنند.
چطور می توانیم به پادکست‌ها دسترسی داشته باشیم؟
پادکست‌ها مانند آهنگ‌هایی که از صفحه اینترنت به راحتی دانلود می‌کنیم یا ویس‌هایی که در شبکه‌های اجتماعی مختلف منتشر می‌شوند، نیستند و نمیتوان به راحتی از این رسانه‌ها برای دانلود و گوش دادن به پادکست استقاده کرد. به همین دلیل برنامه‌های مخصوص برای دانلود و انتشار پادکست طراحی شده‌اند.
حرف آخر
به جرأت می‌توانیم بگوییم زمانی که اهمیت گوش دادن و شنونده بودن افزایش پیدا کرد، حضور محتواهای تصویری مثل کلیپ‌ها یا حتی تصاویر ویدیویی کم‌رنگ‌تر شد؛ زیرا در چند سال اخیر انسان به این نتیجه رسیده است که بیشتر وقت‌ها یادگیری بیشتر با استفاده از قوه شنیداری زودتر از قوه دیداری صورت می‌گیرد.
گاهی وقت‌ها پیش می‌آید که هرچقدر هم به تصویر زل می‌زنیم، مفهوم خاصی به ما منتقل نمی‌شود؛ اما زمانی که با صدا همراه می‌شود، درک ما از یک تصویر عمیق‌تر می‌شود.
همان‌طور که خیلی از ما تجربه کرده‌ایم، آرامش ذهن ما در مواقعی که صدای دلنشینی به گوش می‌رسد، ناخوداگاه افزایش پیدا می‌کند. پس اگر اهل پادکست نیستید، بهتر است همین حالا گوش دادن به یک پادکست را امتحان کنید یا حتی خودتان پادکست بسازید و لذت ببرید.